Vừa qua, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (TAND tối cao) đã thông qua Án lệ số 60/2023/AL. Nguồn án lệ này xuất phát từ Quyết định giám đốc thẩm số 239/2022/DS-GĐT ngày 05/09/2022 của Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại TP HCM về vụ án "Tranh chấp trả thưởng tờ vé số 2 tỷ đồng" giữa nguyên đơn là ông Thái Hữu T. và bị đơn là Công ty TNHH MTV XSKT An Giang.

Theo hồ sơ, ngày 29/10/2020, ông T. mua tờ vé số ký hiệu AG-10K5 mang số F123007. Do bận nhiều việc nên ông T. không kiểm tra kết quả. Đến 22h ngày 28/11/2020 (gần 1 tháng sau), ông T. mới biết mình trúng giải đặc biệt 2 tỷ đồng nên gọi điện vào số điện thoại của Công ty XSKT An Giang nhưng không có người trả lời.

Sáng ngày 29/11/2020, ông T. mang vé số đến Công ty XSKT đổi thưởng nhưng vào Chủ nhật nên công ty không làm việc. Ông T. được nhân viên phòng trả thưởng - kho quỹ hướng dẫn làm thủ tục xin xác nhận nguyên nhân trễ hạn.

Ông T. đã làm đầy đủ các thủ tục như đơn trình bày lý do trễ hạn, nộp cùng đơn thuốc của mẹ ông vì sau khi mua vé số, ông phải chăm mẹ nằm viện. Tuy nhiên, Công ty XSKT An Giang xác định ngày cuối cùng của thời hạn lĩnh thưởng là 27/11/2020.

Ông T. khởi kiện ra tòa yêu cầu Công ty XSKT An Giang trả thưởng cho tờ vé số trúng độc đắc của mình. Bị đơn không đồng ý với yêu cầu khởi kiện bởi theo Thông tư 75/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính thì ngày quay thưởng cũng được tính là 1 ngày trong thời hạn 30 ngày lĩnh thưởng, nên ngày kết thúc thời hạn lĩnh thưởng là ngày 27/11/2020. Ngày 29/11/2020, ông T. mang vé số đến lĩnh thưởng nhưng là ngày nghỉ theo quy định nên ngày 01/12/2020, ông T mới chính thức gửi đơn là quá thời hạn lĩnh thưởng.

Phiên tòa sơ thẩm, TAND TP Long Xuyên, tỉnh An Giang không chấp nhận đơn khởi kiện của ông T. Sau đó, ông T. kháng cáo bản án sơ thẩm.

Phiên tòa phúc thẩm, TAND tỉnh An Giang chấp nhận yêu cầu khởi kiện, buộc Công ty XSKT An Giang có trách nhiệm trả thưởng cho ông T.

Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh An Giang sau đó đã kiến nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 35/2022/QĐ-VKS-DS ngày 21/01/2022, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP HCM kháng nghị bản án dân sự phúc thẩm nêu trên, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao TP HCM xét xử giám đốc thẩm hủy toàn bộ bản án dân sự phúc thẩm.

Căn cứ các quy định, Tòa cấp cao nhận định Công ty XSKT An Giang và công văn của Bộ Tài chính về việc "xác định thời hạn kết thúc trả thưởng là ngày 27/11/2020" là không phù hợp với Bộ Luật Dân sự năm 2015. Theo khoản 2 điều 147 Bộ Luật Dân sự 2015 "Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì ngày đầu tiên của thời hạn không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề ngày được xác định". Tòa cấp cao không chấp nhận quyết định kháng nghị và giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm của TAND tỉnh An Giang.